شهرستان نمین

دوستی با ارسال پیا می گفته است : بخش معرفی شهرستان های تالش پایگاه تالشان برایم بسیار جالب بود و چیزهای تازه ای از آن آموختم و اکنون بااین پرسش کلنجار می روم که به راستی فومن و شفت و آستارا با چه معیاری جزو سرزمین قومی تالش به شمار می آید ولی با آن معیار نمین و خلخال و رودبار را نمی توان تالشی دانست ....
در پاسخ این دوست ارجمند باید بگوییم که ما قبول داریم نیمی از اهالی شهرستان نمین هنوز به تالشی سخن می گویند . ما قبول داریم که شمار تالشی زبانان خلخال (تات ها ) کمتر از تالشی زبانان آستارا نیست و می دانیم که تالشی زبانان رودبار نیز کم نیستند  ولی چه کنیم که به گفته گیلکان خیلی وقت است که  « امی شندره بسوخته » وخیلی وقت است که چون نه آنگونه می بینیم و می شنویم که بعضی هارا خوش آید و نه قبول کرده ایم  که علم در حوزه گیلان شناسی به پایان رسیده است   و بسا شنیده ایم که کسی را نشاید از آیه های منزل شده استادان ازل این رشته عدول کند، زخم همه گونه اتهام ، از ضد انقلاب و تجزیه طلب گرفته تا جاسوسی را نوش جان کرده ایم ، می ترسیم از این که بگوییم مثلا نمین را هم می شود در لیست شهرستان های حوزه فرهنگی تالش قرار داد. اما اکنون  که چهل سال گفتیم و نوشتیم و کتک ها خوردیم و نترسیدیم ، این بار هم برای این که ببینیم از کشکول  تعصب و تنگ نظری ها چه تهمت هایی علیه ما بیرون می آید، در اینجا شهرستان نمین را هم به بخش مورد نظر شما اضافه می کنیم .

نمین منطقه‌ای کوهستانی با جمعیتی بیش ازیکصد هزار نفر واقع در حاشیه غربی دریای کاسپین باارتفاع 1500 متر از سطح دریا ست . این شهرستان دارای آب و هوایی معتدل، زمستانهای سرد و تابستانی  ملایم است. جنگل‌های طبیعی فندق در شرق و جنوب نمین و باغات میوه آن شهرت بسیاردارد.
نمین یکی از شهرستانهای استان اردبیل است و فاصله آن با مرکز استان 25 کیلومترمی باشد. این شهرستان از ۳ بخش و ۷ دهستان تشکیل شده است و با آستارا - مشگین شهر - اردبیل و جمهوری آذربایجان همجوار می باشد .وسعت نمین 1100/6 کیلومتر مربع است و اهالی آن به زبان های تالشی و ترکی آذری سخن می گویند.
پیش از انعقاد قرارداد ترکمانچای،مرکز تالش شمالی که نمین نیز جزئی از آن می باشد لنکران بود وخانواده میرمصطفی خان بر آن حکومت می کرد اما پس از تجزیه تالش به وسیله روسها آن گروه از خانواده میر حسن خان که خاک ایران را برای زندگی برگزیدند ، ساکن نمین شده و به حکمرانی در نیمه شمالی تالش ایران ادامه دادند و قسمت جنوبی آن به پنج خان نشین به نامهای کرگانرود ، اسالم ،تالشدولا ( رضوان شهر ) ، شاندرمن و ماسال تقسیم و خمسة‌ طوالش نامیده شد.
مهم ترین روستاها و دهستان‌های عبارتند از: قشلاق چایی، عنبران، دودران، میناباد، میرزانق، کله‌سر، گرده، خانقاه علیا و سفلی، خشه‌ حیران، دولت‌آباد، سیف‌آباد، جیگرکندی، ویلگیج، نوده، سولوط، سولا، خان‌کندی، جید، قره چناق، بیله‌سوار و...
نمین دارای گردشگاههای طبیعی و بسیار زیبایی برای عموم است. چشمه‌هایی با آب گوارا و سرد، زمین‌های پوشیده از گل و گیاه. در شمال قریه آرپاتپه منطقه ای جنگلی با درختان فندق، گیلاس و ازگیل وجود دارد که فندق آن مشهور است.
گندم، جو، عدس و علوفه دامی مهمترین محصولات کشاورزی نمین است. محصول گندم این شهرستان بسیار مرغوب می باشد و علوفه دامی برای هر روستا به اندازه نیاز وجود دارد به‌طوری که اهالی و دامداران نیازی به خرید علوفه ندارند و خودشان آن را کشت می‌کنند.
محصولات درختی و باغداری در نمین گوجه‌درختی، آلبالو، گیلاس، گلابی، سیب، به، گردو و سایر میوه‌ها نیز کم و بیش وجود دارد. فصل برداشت میوه ها معمولاً مرداد ماه است.
زنبورداری در نمین رونق خوبی دارد و عسل خوبی هم به‌دست می‌آید کندوها در باغچه‌ها نگهداری می‌شوند و از شهد گلها و گیاهان طبیعی منطقه تغذیه می‌کنند و عسلی که از این کندوها برداشت می‌شود از بهترین نوع بوده دارای عطر و مزه مطبوعی است.
گلیم عنبران از صنایع دستی مشهور نمین به شمار می آید .
اماکن زیارتی و مذهبی نمین
• پیربدر نمین
• بابا روشن
• پیرلنگ
• تربه
مراکزتاریخی وباستانی
-1  قلعه شندان
2  - گور قلعه سی
3 - تپه سلوط
4 - سربندتپه
-5 آریا تپه
6 - قره تپه
- 7 تپه حاجی نصیر
8  - بولان تپه
9 - ییدی دیوقیزی
10 - اوزریک تپه (تپه اسفند
11  - قوشا تپه
جاذبه های طبیعی
1- مشه‌سوئی
2- گرده سوئی
3- بروکش سوئی
4- چشمه کهریز
5- زری بولاغی
6- جوجی بولاغی

منبع : پایگاه تالش شناسی علی عبدلی